31 Ιούλ Βιολογικά Χαρακτηριστικά
Η Σπειρουλίνα (Spirulina) (σήμερα το επιστημονικό της όνομα είναι Αρθροσπείρα (Arthrospira) είναι ένα βρώσιμο κυανο-πράσινο μικροφύκος, ανήκει στα κυανοβακτήρια και αναπτύσσεται σε φυσικές λίμνες που περιέχουν νερό υψηλής αλκαλικότητας ή καλλιεργείται εμπορικά σε ανοιχτές λίμνες ή σε κλειστές δεξαμενές με τη μορφή θερμοκηπίου. Η Σπειρουλίνα ως κυανοβακτήριο είναι ένας φωτοσυνθετικός προκαρυωτικός οργανισμός και παράγει όλες τις οργανικές θρεπτικές της ουσίες με τη βοήθεια του ηλιακού φωτός και με το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας. Παράλληλα με την ίδια διαδικασία έχει την ικανότητα να συνθέτει τις χρωστικές χλωροφύλλη (πράσινη) και φυκοκυανομπιλίνη (κυανή), χρωστικές ενώσεις, οι οποίες δίνουν και το χαρακτηριστικό της χρώμα, από το οποίο προέρχεται και η ονομασία «κυανοπράσινα φύκη».
Η κυτταρική της οργάνωση είναι χαρακτηριστική ενός προκαρυωτικού αρνητικού κατά Gram βακτηρίου. Αποτελείται από πολλά κύτταρα, που σχηματίζουν μεταξύ τους νημάτια, τα οποία πολλές φορές είναι σπειροειδή (τριχόμια).
Τα επί μέρους κύτταρα των νηματίων της Σπειρουλίνας επικοινωνούν μεταξύ τους με μικροσκοπικά κανάλια, τα πλασμοδέσματα, όπως και στα φυτικά κύτταρα.
Το εύρος του κάθε κυττάρου κυμαίνεται από περίπου 3-12 μm (εκατομμυριοστά του μέτρου), που μερικές φορές φτάνει τα 16μm. Το μήκος των νηματίων της Σπειρουλίνας είναι γενικά λίγα χιλιοστά του μέτρου (mm), αν και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί νημάτια έως και 20 mm. Το κυτταρικό τοίχωμα της Σπειρουλίνας σχηματίζεται από τέσσερις στοιβάδες (LI, LII, LIII, LIV). Όλες αυτές οι στοιβάδες είναι πολύ «μαλακές» εκτός από την στοιβάδα LII που αποτελείται από μία πεπτιδογλυκάνη, ουσία η οποία προσδίδει στο τοίχωμα της Σπειρουλίνας μία σταθερότητα αλλά ταυτόχρονα η σύσταση αυτή αποτελεί την κύρια αιτία για την εύκολη πέψη της από τον άνθρωπο.
Τα κύτταρα της περιέχουν ένα αριθμό έγκλειστων σωματιδίων (εκτός των καρβοξυσωμάτων, των ριβοσωμάτων και των ινιδίων DNA) όπως οι θυλακοειδείς μεμβράνες με τα φυκομπιλισώματα, κενοτόπια αερίου, κοκκία πολυγλυκανών, πολυφωσφορικά κοκκία και μεγάλα κοκκία κυανοφυκίνης.
Από πλευράς ταξινόμησης το όνομα Σπειρουλίνα (Spirulina) χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει κυρίως δύο είδη κυανοβακτηρίων, την Arthrospira platensis και την Arthrospira maxima, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως τροφή, ως διατροφικά συμπληρώματα και ως ζωοτροφή. Αυτά και άλλα είδη Αρθροσπείρας ενοποιήθηκαν και ταξινομήθηκαν αρχικά με βάση την ελικοειδή μορφή των νηματίων τους ως ένα μοναδικό γένος Spirulina. Πρόσφατες όμως μορφολογικές, φυσιολογικές και βιοχημικές μελέτες εκπροσώπων από τα δύο γένη έδειξαν ότι αυτά είναι διαφορετικά μεταξύ τους και ότι οι βρώσιμες μορφές όπως η Spirulina platensis, έχουν λίγα κοινά στοιχεία με πολύ μικρότερα είδη, όπως η Spirulina major. Πρέπει να τονίσουμε ότι το όνομα Σπειρουλίνα (Spirulina) χρησιμοποιείται σήμερα ως εμπορική ονομασία της Αρθροσπείρας κατανοώντας ότι όλες οι βρώσιμες μορφές οι οποίες καλλιεργούνται εμπορικά και πουλιούνται ως “Spirulina” ανήκουν στο γένος Arthrospira (**14, **19, **20, **22).
(**) Παραπομπή στη βιβλιογραφία
